Monsieur le Président de TASAM,
Je voudrais vous dire, combien, nous nous sentons honorés, et nous sommes heureux et mon épouse Mme. Adame BA KONARE et ma délégation et moi-même de pouvoir participer à cette rencontre d’aujourd’hui.
Vous me permettez, bien sûr, M. Le Président de TASAM de saluer et de remercier particulièrement, le Gouvernement turc, et de de façon spécifique le vice Premier Ministre, le Ministre des Affaires Etrangères Abdullah GUL pour son invitaion , pour son accueil, pour toutes les facilités de rencontre que vous avons eu hier, avec lui-même et avec le président de la République.
Vous me permettrez de saluer la présence de notre frère et le Sécretaire Général de l’Organisation de la Conférence Islamique Ekmeleddin IHSANOGLU, pour sa grande disponibilité vis-à-vis de l’Afrique.
Bien sûr, je suis très heureux de saluer ici la présence de nombres et de nos frères et soeurs d’Afrique et saluer particulièrement, la présence et l’action des ambassadeurs africains qui sont ici en Turquie et qui par leur présence témoinge pour l’Afrique.
Monsieur le Président de TASAM, je salurai aussi de très bons amis d’Afrique qui seront avec nous au cours de cette journée
Excellences, Mesdames et Messieurs, cette journée exprime un message d’éspoir, un message de confiance en Afrique. Cette journée n’est pas une journée isolée. Cette journée vient dans le cadre de l’Année Africaine en Turquie.
L’année Africaine vient à la suite de nombreuses actions du Gouvernement turc à travers de multiples voyages, il y a quelques années le Président de la République lui-même en Afrique. Cette année le Premier Ministre qui est allé à Addis Abeba, siège de l’Union Africaine et dans d’autres pays africains à la suite aussi des visites du Ministres des Affaires Etrangères.
Cette journée vient en prolongement de l’action de nombreuses ambassades turques en Afrique et depuis quelques temps de la représentation turque auprès de la Commission de l’Union Africaine.
Cette journée vient aussi dans le prolongement des actions menées par les hommes d’affaires turcs et africians rassemblées dans le cadre d’une association qui est en activité ici même à Istanbul.
Cette journée se nourrit aussi des travaux de nombreux turcs, travaux universitaires, menés dans le cadre des institutions turques sur l’Afrique. Nous voudrions apporter sur témoignages profonds. Et dire que cette conferance est l’expression d’une volonté politique forte, non pas simplement, parce que tout le monde parle de l’Afrique d’aujourdhui, non pas par le souci de faire des affaires simplement, une telle conferance expirme une volonté politique profonde de la Turquie d’aujourdui d’occuper sa place dans le monde, l’apporter sa contribution à un monde plus juste, à un monde plus solidaire, à un monde plus en paix, cela conformement au message du père fondateur de la Turquie moderne, Kemal Ataturk.
La journée d’aujourdhui exprime aussi le souci de nos frères et soeurs de Turquie de renouer avec une tradition, vous l’avez dit tous tantôt, la volonté de raviver ces liens qui sont toujours existés entre la Turquie et l’Afrique à travers l’action de l’Empire Ottoman pas simplement dans le Nord de l’Afrique, mais dans l’Est de l’Afrique, dans l’Ouest de l’Afrique.
Raviver ces relations que la Turquie moderne a su entretenir en soutenant les efforts de décolonisation de l’Afrique, en soutenant les actions de l’Afrique dans la lutte contre l’Appartheid et est en état à côte de l’Afrique, dans sa volonté d’apporter des réponses aux milles problèmes de ses populations. Aujourdhui est un message d’espoir de confiance en Afrique.
Je voudrais le noter avec la force, surtout à un momnet où les images de l’Afrique véhiculaient sur les médias internationaux ne sont pas des images en rassurantes. L’image que nous voyons souvent donnait de l’Afrique.
Continent des conflits, continent instable, continent des guerres, continent du paladuisme qui tue, continent du sida, hier encore, les rapports terribles qui annoncent que le sida proie. L’Afrique, continent de la faim.
C’est l’image de l’Afrique, mais cette image nous l’avions pas. Mais est-elle pas une Fanalité. Les raisons de cette situation de l’Afrique sont connues.
Nulle n’a le droit de les ignorer, surtout pas cela, comme vous, comme nous, à l’Union Africaine, avant la volonté aujourdhui de façon responsable de changer le cours de l’histoire de donner un autre rôle à l’Afrique.
Certains des raisons du retard de l’Afrique sont connues et participent de l’histoire de notre continent. Nul n’a le droit d’ignorer. C’est que l’esclavage a couté à notre continent, nul n’a le droit d’ignorer, c’est que la colonisation a couté à notre continent. Avec sa longue déviation de destructuration de nos sociétés, de destructuration de nos personnalités. Nul n’a le droit d’ignorer c’est que l’Appartheid a fait sur notre continent. Nul n’a le droit d’ignorer c’est que aujourdhui les rapoorts inégalitaires quie existent dans le monde pèsent sur l’Afrique
Si l’Afrique d’aujourdhui est le continent qui demande de l’aide sans cesse, il faut tout si reconnaître. Parce que les matières premières de l’Afrique sont achetés à des prix que nous ne fixons pas, et dans la condition que nous ne controlons pas. Cela il faut le dire. Si les matières premières étaient payées à leur juste valeur, nous n’aurions pas de besoins d’aides aujourdhui. J’évoque tout cela pour expliquer, mais pas pour justifier, pas pour justifier, parce que nous savons aussi que dans le retard de l’Afrique d’aujourdhui, il y a une part de mal gouvernance. Il y a une part de mauvaises gestions, il y a une part une part de mauvaises administrations, il y a de certaines conditions. Mais qu’ils font pas que l’Afrique est le continent corrompu.
C’est pour cette raison depuis quelques années, il y a une grande lutte aujourd’hui pourque l’Afrique s’engage dans le processus démocratique. Comme en accord de la valeur au travail, que nous ayons un état de droit qui paye sur la liberté, qui libère les énergies et qui joue la carte d’égalité entre les citoyens, entre homme et femme, et qui fait aussi sa place à la diaspora africaine.
Excellences, Mesdames et Messieurs le mots de l’Afrique sont connus, et notre volonté de changer cela aujourdhui est réelle, personne ne changera l’Afrique à la place des africains eux-mêmes, quie doivent, qui saient du nouveau partenariat fondé sur plus de justice, fondé sur plus d’égalité, fondé sur plus de solidarité.
C’est à cela Mesdames et Messieurs qu’avec les frères et les soeurs de Turquie, nous entendons de travailler et c’est le message nous comprenons à travers cette journée, et ce message que nous comprenons à travers cette année, c’est le message que le Ministre et tous les officiels de Turquie nous livrent aujourdhui. C’est un message de confiance en Afrique.
Monsieur le Ministre, Mesdames et Messieurs,
Vous avez mille fois raison d’avoir confiance en Afrique. Vous l’avez dit Monsieur le Ministre, pour ce que l’Apparheid,en un mot simplement, que nul n’oublie qui est c’est en Afrique que l’homme est né. C’est en Afrique que l’homme a grandi, c’est en Afrique que l’homme a marché pour la première fois dans l’histoire.
L’Afrique, c’est connue, est un réservoire des matières premières, la lumière, aussi bien que naturelle, c’est connu que la part de l’Afrique dans l’eau. Ce sera le problèm du siècle en avenir. Je parle en recompence. C’est connu que la place de l’Afrique dans la communication dans le monde et elle est une place stratégique fondamentale.
C’est connu que l’Afrique est le seconde paumont du monde, ce que les fôrets d’Afrique sont détruites, le monde va être déstabilisé dans son environnement, l’Afrique vous l’avez noté. A travers l’Union africaine qui regroupe aujourdhui, 53 Etats et qui est une force politique, 53 Etats, c’est 30 % de voix dans l’Assemblée Générale des Nations Unies. Cela veut dire, si les voix de l’Afrique sont unis, si elle n’accepte pas aucune résolution ne peut pas passer aux Nations Unies. Les 53 voix africaines plus les voix amis, plus les voix partenaires, c’est une force dans le conserve des Nations. Sur lesquels, on peut appuyer pour équilibrer les relations internationales dans le monde.
Excellences Mesdames et Messieurs, nous avons parlé de l’Afrique en tant que réservoires du mine, naturel, minérale, mais l’Afrique est aussi une autre mine, une mine de solidarité, la solidarité pour nous est une mine, c’est l’une de nos richesses fabileuses, et nous commande aujourdhui de donner une autre place à l’homme dans le développement et nous commande aujourdhui de faire une autre place à la culture, parce qu’il faut une autre perception du rôle de l’homme, il faut avoir courageusement aujourdhui la volonté de dire qu’il faut un autre homme qui fasse place à l’homme matériel, mais spirituel grâce à Dieu.
Aujourdhui, nous sommes très heureux Monsieur le vice Premier Ministre, de la volonté que vous exprimez d’être avec nous dans le cadre d’un parteneriat, Monsieur le Misnistre, stratégique.
Monsieur le Ministre, je suis convaincu, car cette journée succeront d’autres journées et d’autres semaines, comme fruit de cette année, comme fruit de votre volonté politique, je suis persuadé que cette journée, qui verra d’autres journées ici que cette journée permettera aussi d’organiser en Afrique des journées “Afrique-Turquie”.
En réponse et en complementalité avec ce qui se fait ici. Vous l’avez noté avec nous Monsieur le Ministre. Vous retrouvez plus ardent, c’est que des semaines africaines culturelles, sportives, économiques, puis se faire qui est demain en appui à l’action des ambassades africaines ici, je voudrais encore saluer ici, grâce à vos soutiens, nous puissions avoir ici, un Office de l’Union Africaine, que nous puissons avoir ici en Turquie, une “Maison de l’Afrique”, pour soutenir durablement de leur action.
Monsieur le vice Premier Ministre, Excellences Mesdames et Messieurs, je voudrais vous le dire, vous avez mille fois raison de faire confiance en Afrique parce qu’il n’y a pas de monde demain sans l’Afrique.
Si l’Afrique ne voit pas le coup de son histoire changée par la volonté de travail de ses enfants. Si l’Afrique s’enfonce dans la pauvreté, personne, j’ai dit bien, personne ne sera à l’abri des ordres violences, parce que cela pauvreté qui va mourir demain les violences.
C’est la pauvreté de demain qui va demain nourir des guerelles, les immigrés qu’on voit aujourdhui, ils seront des milliers, si le monde n’est pas plus juste, si le monde n’est pas plus fraternelle, si le monde n’est pas plus solidaire. Parce que c’est pas, parce que le monde ne manque de ressources, il y a des ressources dans le monde. On nous a gargariser avec les promesses, cette année encore, c’est les promesses. On va réduire la dette, on va faire ceci, on ne fera rien.
Quant à l’Afrique n’assurera pas sa responsabilité et que l’Afrique veut avoir de vrais partenaires qui comprennent, qui a un rôle stratégique avec l’Afrique, je le dit fortement en Afrique, je les dit toutes les promesses à faire, il y aquinze ans/vingt ans pour doubler les dettes au développement, pour annuler les dettes et rien ne fera si l’Afrique n’est pas plus la responsable plus uni plus solidaire et n’a pas de soutiens actifs de partenaires comme la Turquie parce que les ressources existent dans le monde, un jour de guerre, l’argent qu’on dépasse un jour pour les armements. C’est supérieur, à toute année des dettes publiques au développement. Les frais engagés aujourdhui dans la guerre, c’est supérieur à tous ce qu’on a besoin.
Pour redonner la confiance, pour redonner l’initiative c’est cela des vérités aujourdhui. C’est cela la réalité aujourdhui, c’est cela que il ne faut pas nier, c’est cela que ne change pas. On le cultura pas contre les pauvrautés. L’Afrique deviendra un risque et personne ne sera épargner pas par cela et je le dit bien, personne ne sera épargner. Quand il y aura avoir d’un millard de personnes qui n’auront pas un dolar. Par contre, si on faisait un autre choix, comme nous le souhaitons et comme vous le souhaitez, chers frères et soeurs de Turquie, l’Afrique ne sera pas un risque, l’Afrique sera une chance à cause de toutes ses ressources.
Parce que demain l’Afrique, ce grand pays, parce que l’Afrique est un grand pays, la volonté de ces 53 Etats de créer ce pays, ce pays de 30 millions de km2, 30 millions de km2, c’est la superficie de l’Europe, l’Inde, de la Chine, du Mexique, de l’Argentine réuni, c’est cela qui fait l’Afrique.
Mais je vous avez dit aussi que l’Afrique c’est une puissance démographique. Tout le monde sait aujourhui que dans vingt ans, l’Afrique aura à peu près un milliard et demi de personnes, un peu moins mais, mais nous viendra après l’Inde, il viendra après la Chine avec presque 1.300.000.000, 1.500.000.000 d’habitants. La population africaine dans vingt ans sera légal de la population européenne, toute l’Europe réunie, la population de toute l’Amérique du Nord, Canada, Etats Unis ensemble, la population de toute l’Amérique latine réunie. C’est ça qui fera la population africaine. Nous aurons avantage nous, même sur la population chinoise, même sur la population de l’Inde, nous aurons un avantage ce que nous aurons la population le plus jeune du monde.
En Europe, en Amérique, ils auront le problème de vieillissement de la population. Notre population sera le plus jeune que la population asiatique et la population de l’Inde. Avec cette jeunesse l’Afrique représentera l’avenir du monde. Parce ce que nous, nous seront en ce moment là, le marché le plus jeune du monde. Et nous serons le nouveau marché dans le monde, et parce que tout est à faire en Afrique.
C’est l’Afrique qui dans vingt ans deviendra le plus grand chantier du monde. C’est cela que toute l’Afrique peut nous représenter comme une chance pour le monde. Alors, si c’est une carte n’est pas jouer un rôle et la joie, parce qu’il suffit qui est un peu plus de perdre parce qu’il s’agira conçoit dans la processus démographique, que nous ayons les meilleurs programmes lutter contre la maladie, contre la faim et que la population soit un petit peu plus instruit et les ressources existent dans le monde.
Voila la chance que represente l’Afrique pour le monde. Le nouveau marché, le marché le plus jeune du monde, le plus grand chantier du monde, évidemment si on se fait ce pari alors c’est lors, c’est le risque, mais qu’il sera pas africaine qui constate de leurs arguments parce que la plus grande source, de conflit, déstabilités dans le monde. C’est dans la pauvreté d’aujourd’hui que personne n’ignore, que personne n’oublie, mais nous avec le Népad et l’Union africaine. Nous sommes les nouveaux partenariats dans le Népad, l’Afrique fait du choix du futur en disant clairement, nous existeront, nous apporteront d’autre part, nous assumeront notre rôle avec les pays, comme la Turquie disponible pour un partenaire stratégique, convaincu qu’il n’ya pas de monde sans l’Afrique. Et que l’Afrique peut apporter pour tout le monde.
Plaise à Dieu.
Je vous remercie, plein succès à cette journée .
Afrika kıtasıyla bağları, Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar uzanan Türkiye, bu kıtayla geleneksel olarak iyi ilişkiler içinde bulunmuştur. Osmanlı İmparatorluğu, Batı Afrika’dan Orta Afrika’ya, Kânim-Bornu İmparatorluğundan, doğuda bugünkü Tanzanya toprakları olan Zengibar’a kadar uzanan geniş bir coğrafyayla ilişki ve etkileşim içinde olmuş; İmparatorluğun çöküşünü müteakip ulusumuzun gerçekleştirdiği Kurtuluş Savaşı, Afrika halklarının özgürlük ve ulusal bağımsızlık mücadeleleri için ilham kaynağı olmuştur.
1960’lı yıllarda, Türkiye bağımsızlıklarına kavuşana tüm yeni Afrika ülkelerini tanımış, bunlarla diplomatik ilişki kurmuş ve birçoğunda büyükelçilik açmıştır. Bugün Afrika kıtasının genelinde 12 büyükelçimiz ve 20’yi aşan fahri başkonsolosumuz bulunmaktadır.
Sırasıyla 1998 ve 2003 yıllarında kabul edilen, “ Afrika’ya Açılım Politikası” ve “Afrika Ülkeleriyle Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi Stratejisi çerçevesinde Türkiye, önümüzdeki dönemde Afrika ülkeleriyle her alanda ilişkilerini daha da geliştirmek arzusundadır.
Hükümetimiz, 2005 yılını “Afrika Yılı” olarak ilan etmiştir. Bu meyanda Başbakanımız Sayın Recep Tayip Erdoğan 2005 yılı Mart ayında Etiyopya ve Güney Afrika Cumhuriyeti’ni ziyaret etmiştir. Afrika’ya yönelik girişimlerimiz 2005 yılında bitmeyecektir. Bu politikamız, takvim yılıyla sınırlı kalmayacaktır.
Türk İşbirliği Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) Addis Ababa Program Koordinatörü Ofisi, Sayın Başbakanımızın Etyopya’yı ziyareti sırasında resmen açılmıştır. Bu ofis, sadece Etiyopya’da değil, tüm bölgede kalkınma projelerine destek verecektir. TİKA’nın bu ofisi, ekonomik ve sosyal kalkınma alanlarında Afrika ülkeleriyle Türkiye’nin kendi tecrübelerini paylaşması için bir araç olacaktır. Günümüzde ekonomik ve sosyal hayatın temel öğelerinden biri haline gelen küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) desteklenmesi konusunda yürütülecek olan projelerin bu kıtada kalkınmanın sürdürülebilir kılınmasına önemli katkılarda bulunacağına inanıyoruz. Sürdürülebilir kalkınmanın unsurlarından biri diğerini teşkil eden insan kaynaklarının geliştirilmesi amacıyla, eğitim kurumlarımız ile Afrikalı muhatapları arasında işbirliğinin arttırılmasının da teşvik edilmesini arzuluyoruz. Bu çerçevede hayata geçirilecek burs, staj, ve öğrenci değişimi gibi eğitim programları, halklarımızın birbirlerini daha iyi tanımaları açısından da iyi bir vesile teşkil edecektir.
Yine bu çerçevede Türkiye, Afrika Kalınma Bankası’na üye olmanın imkanlarını araştırmaktadır.
Saygıdeğer misafirler,
Hükümetimiz, güçlü ekonomik ve ticari ilişkilerle desteklenmediği sürece, sadece iyi niyetin tek başına elle tutulur sonuçlar doğrumayacağının farkındadır. Bu nedenle, ticaret büyük önem atfettiğimiz alanların başında gelmektedir.
Türk taraflarının bu alanda azimli çabaları olumlu sonuçlar vermeye başlamıştır. Afrika ülkeleriyle ticaret hacmimiz 2003 yılında 5.5 milyar dolar iken, 2004 yılında yüzde 40 dolayında artarak 7.7 milyar dolara ulaşmıştır. Sahra Altı Afrika ülkeleriyle ticaretimiz ise 1999-2003 yılları arasında yüzde 122 artarak 1.4 milyar dolara ulaşmıştır. Ancak, Türkiye’nin tüm dünyayla ticaret hacminin 160 milyar dolar olduğu dikkate alınırsa, bunda Afrika’nın payının tatmin edici olmaktan çok uzak olduğu görülecektir. Bu nedenle, örneğin Sahra Altı Afrika ülkeleriyle ticaretimizin 2008 yılına kadar 4 milyar dolara yükselmesini ümit ediyoruz.
Türkiye liberal ekonomik politikalar benimseyen ve işleyen bir piyasa ekonomisine sahip bir ülkedir.Dolayısıyla Afrika’yla ticaretin arttırılmasındaki sorumluluk özel sektörün omuzlarındadır. Hükümetimiz birçok Afrika ülkesiyle ticaret, yatırım, teknik işbirliği ve çifte vergilendirmenin önlenmesi gibi temel anlaşmaları imzalayarak, özel sektörlerimizin aralarındaki ticari ve ekonomik işbirliğini arttırmaları için gerekli yasal zemini hazırlamıştır. Bugünkü Uluslararası Türk Afrika Kongresi gibi adımların da, taraflar arasında daha iyi bir anlayışın oluşmasına ve karşılıklı bilgi akımının daha da güçlenmesine katkıda bulunacağına şüphe yoktur.
Saygıdeğer misafirler,
Siyasi alanda, Afrika Birliği, kıtanın bir savaşlar, krizler, hastalıklar ve felaketler kıtası şeklindeki önceki talihsiz imajının silinmesi için gösterilen çabaların somut bir göstergesidir. Afrika Birliği’nin şimdiden bu yönde önemli adımlar atmış ve büyük başarılar sağlamış olduğunu görmekten mutluluk duyuyoruz.
Afrika Birliği’nin Afrika’da ulusal uzlaşma süreçlerinin güçlendirilmesinde ve daha iyi bir gelecek için Afrika’nın kazanımlarının şekillendirilmesinde önemli bir rol oynamaya devam edeceğine inancımız tamdır.
Afrika Birliği’nin kuruluşu, Afrika uluslarının iyi yönetişim ve hukukunun üstünlüğü gibi ortak hedeflerinin takibi yönünde atılmış sarih adımlardır.
Geçmişte, Afrika halklarının özgürlük ve ulusal bağımsızlık yolundaki haklı mücadelesiyle daima dayanışma içinde olduk. Bugün de, Afrika Birliği’nin ve Afrika uluslarının barış, demokrasi, kalkınma ve refah yönündeki çabalarını etkin şekilde desteklemeye devam ediyoruz.
Bu sebeple 12 Nisan 2005 tarihinde Türkiye’ye Afrika Birliği’nde gözlemci statüsü verilmesinden memnunuz. Bunun sağlanmasındaki katkıları için Ekselansları Alpha Oumar Konare’ye teşekkür ederiz. 5 Mayıs 2005 tarihinde Addis Ababa’daki Büyükelçiliğimiz Afrika Birliği’ne akredite edilmiştir. Bu durum Türkiye’ye, Afrika halkları ve ülkeleriyle daha yakından çalışmak için yeni olanaklar sağlayacaktır.
Afrika’daki olumlu değişimi yakın bir ilgiyle izliyoruz. Kıtanın ırkçı “apartheid” politikalarından arındırılmış olması, bu olumlu değişimin önemli evrelerinden birini teşkil etmiştir.
Türkiye, Afrika halklarının ortağı olmayı, bölgesel işbirliği, barış ve sürdürülebilir kalkınma yolunda onlarla birlikte çalışmayı arzulamaktadır.
Açlıktan işsizliğe, salgın hastalıklardan etnik çalışmalara kadar her ciddi sorununda Afrika’ya destek vermeye kararlıyız.
Afrika’da kuraklık ve açlık sorununun ulaştığı ciddi boyutların bilincinde olana Türkiye, Nijer, Mali, Moritanya, Burkina Faso, Sierra Leone ve Gine’ye iletilmek üzere Dünya Gıda Programı’na, acil yardımı olarak 1.8 milyon dolar hibe yardımında bulunmuştur.
Tarih boyunca doğal ve insani kaynakları Batı uygarlıklarının maddi zenginliğine katkı sağlamak üzere kullanılan, geçmişte Hindistan ve Sri Lanka gibi ülkelerden mülteciler kabul eden, İkinci Dünya Savaşı sırasında ise savaş kurbanlarına kucak açan Afrika’ya olabilecek her alanda yardımda bulunulmasının bir insanlık borcu olduğuna inanıyorum.
Saygıdeğer misafirler,
Bu kongrenin, gelecekte bir dizi benzer etkinlik için başlangıç oluşturacağına inanıyorum.
Sizlere, başarılı sonuçlara varacak bir kongre temenni ederken, yabancı konuklarımıza tekrar “hoş geldiniz” der, Türkiye’de güzel vakit geçirmelerini dilerim.
Teşekkür ederim.
(İstanbul, 23 Kasım 2005)
Bismillahirrahmanirrahim,
(Esirgeyen ve bağışlayan Allah’ın adıyla)
Ekselansları...................,
Ekselansları,
Kıymetli Misafirler,
Hanımefendiler ve Beyefendiler
Esselamu Aleykum ve Rahmetullah ve Berekatuhu
(Allahın selamı, rahmeti ve bereketi üzerinize olsun)
Sözlerimin başında Türkasya Stratejik Araştırmaları Merkezi’ne böylesine önemli bir konuda uluslararası bir kongre düzenledikleri için teşekkür ederim. 1. Uluslararası Türk Afrika Kongresi’nin açılış töreninde Türkiye, çeşitli Afrika ülkeleri ve bölgesel ve uluslararası teşkilatlardan alimler, aydınlar ve seçkin kişilerle birlikte olmak benim için büyük bir ayrıcalık teşkil etmektedir.
Bu fırsattan faydalanarak, başka Ekselansları Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Ekselansları Başbakan Yardımcısı ve Dış İşleri Bakanı Abdullah Gül olmak üzere Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ne, Afrika ile dayanışma içinde olma ve Türkiye ile Afrika ülkeleri arsındaki mükemmel ilişkileri geliştirme konusuna gösterdikleri ilgi için içten teşekkürlerimi sunmak isterim.
Sayın Başkan,
Hanımefendiler ve Beyefendiler,
İslam Konferansı Teşkilatı (İKT) bir siyasi platform olarak kurulmuş olmasına rağmen, faaliyetlerine başladıktan kısa bir süre sonra, ekonomik, ticari, teknolojik, sosyal ve kültürel alanlarda dayanışma ve işbirliği yaratma amacına yönelmiştir.
Bugün üye sayısı 57’ye ulaşan ve üyelerinden 27’si Afrika’da bulunan İslam Konferansı Teşkilatı’nın önemli bir kısmını gelişmekte olan ülkeler oluşturmaktadır. Bu nedenle, İKÖ gelişmekte olan tüm ülkeleri desteklemekte ve her zaman onlarla dayanışma içinde hareket etmektedir.
İKÖ üyesi ülkeler kuzeyde Arnavutluk’tan (Avrupa) güneyde Mozambik’e (Afrika) ve batıda Guyana’dan (Latin Amerika) doğuda Endonezya’ya kadar dört kıtada geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Afrika’daki üye devletler İKT üyelerinin neredeyse yarısın oluşturmaktadır. Maalesef, en az gelişmiş ülkelerin (LCD) çoğu Afrika’da yer almaktadır. Birleşmiş Milletler tarafından en az gelişmiş ülkeler olarak sınıflandırılan 50 ülkeden 22’si İKT üyesidir.
Tüm İKT üyesi ülkeler ortak sorunlarını paylaşmakta ve günümüzde, küreselleşme sürecinden ciddi bir şekilde etkilenmektedirler. Yoğun uluslararası rekabet bazı İKT üyesi ülkelerin, özellikler de Afrika’daki üye ülkelerin ekonomilerinin küçülmesine sebep olmuştur.
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Sosyal Dairesi’nin (DESA) son olarak yayınladığı 25 Ağustos 2005 tarihli “Dünyanın Toplumsal Durumu: Eşitsizlik Açmazı” adlı rapor, zengin ve fakir ülkeler arasında gittikçe büyüyen gelir farkına dikkat çekmektedir. Ayrıca, bu rapor dünya gayri safi hasılasının yüzde seksenine gelişmiş ülkelerde yaşayan 1 milyar insanın sahip olduğu, geri kalan yüzde 20’sinin ise gelişmekte olan ülkelerde yaşayan 5 milyar insan tarafından paylaşıldığını göstermektedir.
Yoğun uluslararası rekabetin şekillendirdiği böylesi küresel bir ortamda ve küreselleşme ve liberalleşmenin hayatın gerçekleri olduğun dikkate alındığında,İKT üyesi ülkeler de dahil olmak üzere gelişmekte olan ülkeler, varlıklarını sürdürmenin ve bu süreçten faydalanabilmek amacılıyla yaşamın koşullarını iyileştirmenin yollarını bulmalıdırlar. Bu amaçla, ortaya konabilecek önemli çözüm yollarından biri, bu ülkeler arasında ekonomik işbirliği artırmaktadır. Bu bağlamda, bu konferansın Türkiye ile Afrika ülkeleri arasında ekonomik ve ticari bağların güçlendirilmesi için pragmatik ve uygulanabilir yollar da sunacağına inanıyorum.
2005 yılı Ocak ayında görevime başlamamdan itibaren İKT üyesi ülkelerin ve özellikle de Afrika’nın sosyo-ekonomik refahına büyük önem verdim. Bu bağlamda bu yılın Mart ayında Afrika’daki 6 üye ülkeyi ziyaret ettim. Sahel bölgesindeki baskın sosyo-ekonomik koşullara ilişkin bilgileri ilk elden almak üzere Burkina Faso, Çad, Gambiya, Mali, Nijer ve Senegal’e ziyaretlerinde bulundum. Bu seyahat esnasında, Afrika’da sürdürülebilir kalkınma güçlendirilmesine yönelik, İKT üyesi ülkeler arasındaki müşterek teşebbüslerin desteklenmesi yoluyla Batı Afrika’da gıda ve pamuk sanayilerinin geliştirilmesine, Afrikalı üye ülkelerin fakirlikle mücadele açısından yeterliliklerinin arttırılmasına, çocuk felcinin yeryüzünden silinmesine ve İKT üyesi ülkelerin iş adamları ve girişimcileri arasında daha güçlü bir ortaklığın kurulmasına ilişkin konuları içeren bir program başlattım. 7-8 Aralık 2005’te Mekke-i Mükerreme’de düzenlenmesi planlanan Olağanüstü Zirve’de de, diğer hususların yanı sıra Afrika’da kalkınmanın desteklenmesine ilişkin önlemler ele alınacaktır.
Bu program unsurları doğrultusunda Burkina Faso Hükümeti’nin, İslami Kalkınma Bankası’nın (IDB) ve İslami Ticaret Geliştirme Merkezi’nin (ICTD) işbirliğiyle, 18-19 Nisan 2005’te Ouagadoudou, Burkina Faso’da, “İKT Üyesi Ülkelerde Pamuk Sektöründe Ticaretin ve Yatırımların Canlandırılması” konulu bir forum düzenlenmiştir. Forumun ana hedefi Afrika’da pamuk sektöründe katma değerin artırılmasına ve Afrika’daki üye ülkelerin sanayileşme sürecinin desteklenmesine yönelik yol ve yöntemlerin tartışılmasıydı. Forum ek bir yayarı da özellikle Fas ve Türkiye’den gelen şirketlerin, Bukino Faso ve Mali’deki şirketlerle, bu yapmaları olmuştur.
Dinleyicilerimize, Malezya’nın, İKT’nin düşük gelir ve az gelişmiş üyelerinde eyleme-dayalı somut projelere odaklı “Fakirliği Azaltmak için Kapasite Artırımı” programını uygulamaya başladığını bildirmek isterim. Bu programın ilk aşamasında ikisi Afrika’da; Moritanya ve Sierra Leone’de olmak üzere üç pilot proje tanımlanmıştır. 8-9 Ekim’de IBD’nin merkezinde düzenlenen bir toplantıda söz konusu programın ikinci aşamasına, diğer bazı ülkelerin yanı sıra Burkina Faso, Komor, Gine, Senegal ve Somali dahil edilmiştir. Malezya, İslami Kalkınma Bankası’yla yakın işbirliği içerisinde programın ayrıntıları düzenlenmekedir.
Türkiye’nin de Afrika Kalkınma Stratejisi (ADS)” adlı takdire şayan bir programı uygulamaya geçirdiğini öğrenmiş olmaktan mutluluk duyuyorum. Bu program Türkiye ile Afrika ülkeleri arasında ticaretin, yatırım imkanlarının ve teknik işbirliğinin geliştirilmesi için bir çerçeve vazifesi üstlenmektedir. Böylece program, Afrika’nın kalkınmasına katkıda bulunmayı, Afrikalıların yaşam standartlarını iyileştirmeyi ve Afrika’da fakirliği azaltmayı amaçlamaktadır. Bu program çerçevesinde Başbakanlık dış ticaret Müsteşarlığı, ticaret fuarları ve Türk ve Afrikalı İşadamlarının karşılıklı ziyaretleri de dahil olmak üzere, halihazırda Afrika’da önemli birtakım çalışmaları başlatmış bulunmaktadır.
Ayrıca halen, 25-28 Kasım 2005 tarihleri arasında, Senegal’in Dakar kentinde bir Türk Ticaret Fuarı düzenlenmektedir. Dakar’daki Türk Ticaret Fuarı’nın Afrika ülkeleri ve Türkiye arasında daha iyi bir işbirliğinin sağlanması için uygun bir ortam temin edeceğinden ve özellikle de işadamları için yeni iş imkanları oluşturacağından eminim.
Bu program hedefleri, İKT’nin ana hedefleriyle ayını doğrultudadır. Bu sebeple bu girişimi kuvvetle desteklemekteyim. Ayrıca, İslam dayanışmasının güçlendirilmesi çerçevesinde, başta Afrikalı üyeler ile diğerleri arasındaki işbirliği olmak üzere, üye ülkeler arasındaki işbirliğini desteklemeye yönelik benzer çalışmaları her zaman teşvik edeceğim. Bu bağlamda, İKT üyesi ülkeleri, Afrika ile daha fazla dayanışma kurmaya davet ediyorum.
Sizlere teşekkür eder, başarılar dilerim.
Esselamu Aleykum ve Rahmetullah ve Berekatühü
( Allahın selamı, rahmeti ve bereketi üzerinizde olsun)
SAYIN SÜLEYMAN ŞENSOY’UN
1. ULUSLARARASI TÜRK AFRİKA KONGRESİ’NDE
SUNDUĞU AÇILIŞ KONUŞMASI
Çok kısa olarak önemli misafirlerimize daha fazla zaman kalması ve akademik tebliğlerin daha fazla zaman bulabilmesi için çok kısa olarak üç başlık altında sizlere birkaç kelime arz etmeye çalışacağım. Bunlar TASAM, Türkiye ve Afrika başlıkları olacaktır.
TASAM’ı uzun uzun anlatmaktan öteye bir hikayeyi hatırlamakta fayda görüyorum. 46 yıl Osmanlı tahtında kalmış Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaşanan bir olay ile ilgili TASAM’ın sağduyusunu ve perspektifini açıklamaya çalışacağım. Dolayısıyla ayrıntılı bir bilgi vermeye gerek kalmayacak.
Biliyorsunuz o dönemlerde gerçekleşen olayları, tarihçilerimiz daha iyi takdir edeceklerdir, anlatacağım hikayenin bir kısmı tarihi gerçektir bir kısmı hikayedir. Kanuni Sultan Süleyman’ın tahta geçmek üzere dört oğlu bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi padişah tarafından çeşitli sebeplerden dolayı öldürülüyor, bir diğeri hastalıktan vefat ediyor ve kalan iki oğlu Selim ve Bayezid arasında taht kavgası çıkıyor. Merkezdeki ordu dışında iki şehzadenin etrafında toplanan ordular Kütahya’da ve değişik yerlerde çarpışıyorlar. Bu arada padişahın önünde iki tane seçenek var. Bir tanesi, kudreti ve gücü buna müsait, ikisini de çıkardıkları olaylardan ve devlete karşı işledikleri suçlardan dolayı ortadan kaldırmaktır. Diğer seçenek ise birisinden yana tavır alarak birinin tahta geçmesini sağlamak. İkisini birden cezalandırsa tahta geçecek varisi kalmayacaktır. Birinden birini tercih etse ikisi de evladı olduğu için yüreği elvermemektedir.
Bu düşünceler içerisindeyken vezirlerinden birisine konuyu açar ve dertleşmek, görüş almak ister. Vezir; “Devletlü sultanımızın sağlığında ikisinin de yaptığı edepsizliktir”le başlayan ahkam kesen cümlelerle iki şehzadeye de iyice yüklendikten sonra ikisinin de asılması, başlarının kesilmesi gerektiğinden bahisle konuşmaya devam ederken, padişah hem müstehzi ve hem de hüzünlü bir tavırla vezirin sözünü keser ve der ki; “Ne güzel konuşuyorsun, belli ki evlat da senin değil, devlet de.”
Biz TASAM olarak böyle bir hassasiyet içerisinde hem evladı hem de devleti önemseyerek ve sahiplenerek, hiçbir kamu görevimiz olmamasına rağmen on defa düşünüp bir defa konuşarak gereken bütün sağduyuyla ülkemize hizmet etmeye, önemli ürünler vermeye, fikir ürünleri ortaya koymaya, projeler gerçekleştirmeye, uluslararası ilişkiler bağlamında ülkemizin kalkınmasına ve refahına katkıda bulunmaya çalışıyoruz.
Şu anda bir şeyi hatırlatmakta fayda görüyorum. Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve Güney Doğu Avrupa ülkelerine yönelik dokuz ülkeyi kapsayan bir kısa süreli etkileşim projemiz var. Bu proje kapsamında dokuz ülkeden gelen misafirlerimiz şu anda bu salondalar. Kendilerine de sizler adına hoş geldiniz diyorum. Onların da aramızda bulunduklarını bilmenizi faydalı görüyorum.
Biz böyle bir sağduyu ile nasıl bir Türkiye için çalışıyoruz? Meşruiyetin içeride adil olarak oluşturulduğu ve adil olarak dağıtıldığı, dolayısıyla hiçbir çatışmanın ve paylaşım kavgasının olmadığı, ortaya konulan meşru zemin içerisinde herkesin beyanı üzerine fiil ve hareket ettiği sürece hiçbir şekilde yargılanmadığı, önyargılarla dışlanmadığı, beyanına esas olan davranışların dışarısına çıktığı zaman yine sistem içerisinde cezalandırılabileceği, siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve medya dahil her anlamda meşruiyetin içeride oluşturulup adil olarak dağıtıldığı bir Türkiye için uğraşıyoruz. En önemlisi de bugün Türkiye’de ve dünyada geldiğimiz nokta ve yaşadığımız günler itibariyle husumet ve heyecanımızı kontrol etmemiz gerektiğine inanıyoruz. Çünkü husumet ve heyecanımızı kontrol etmediğimiz zaman hiç düşmana ihtiyacımız yok. Biz kendi husumet ve heyecanımızda boğuluruz. Hatta düşman olarak addettiklerimiz kimlerse bizim tamamen yok olmamızı istemiyorlarsa, gelir ve ağır bedeller karşılığında bizi kurtarırlar. Dolayısıyla bizlere düşen hem dünya konjöktüründe, hem Türkiye’de husumet ve heyecanımızı kontrol ederek birlik, beraberlik ve kardeşlik içerisinde bu olağanüstü günleri dünyanın kırılma noktalarının yaşandığı bu olağanüstü zamanları hep birlikte sağ salim güçlenerek ve kuvvetlenerek atlatmak için elimizden geleni yapmamızdır.
TASAM ile ilgili çok özet bir bilgi vermek gerekirse, iki yıllık süre zarfında şu ana kadar çok önemli stratejik konularda 18 kitap, 12 rapor, 3 sempozyum, 20’ye yakın beyin fırtınası ve konferans, bir adet uluslararası yurtdışı işbirliği ile yapılan etkinlik, çok sayıda çeşitli kurumlarla yurtiçi ve yurtdışı işbirliği içerisinde devam eden projeler ve internetteki sitemiz üzerinden yayınlanan güncel konularla ilgili yüzlerce yorumla şu ana kadar çok fedakar çalışmalarla belirli bir yere geldik. Şu anda internet üzerinde yayın yapan sitemiz Türkiye’de açık ara birinci, dünyada ise on birinci sıradadır. Bu sıralama internet üzerinde ölçüm yapan şirketlerin sağladığı verilere dayanmaktadır. Fakat bunlar bizim düşündüklerimiz açısından, ben arkadaşlarıma arz ediyorum, gittiğimiz yol gideceğimizin yanında hiçbir şeydir. Çünkü ülkemizin ve hinterlandının çok büyük hizmetlere, bu tür kurumların sayısının artmasına, ilgili devlet kurumlarımız ve özel sektör tarafından desteklenmesine ivedilikle ihtiyaç vardır.
Konferansımızın konusuyla ilgili sizlere birkaç kelime arz etmek gerekirse, gelecek Asya ve Afrika’da diyoruz. Bunu kim diyor? Bunu dünyanın sosyolojisinin, teknolojisinin, ekolojisinin iklim değişikliklerinin geldiği noktada herkes söylüyor. En fazla ise batılı dostlarımız ve müttefiklerimiz geleceğin Asya’da ve Afrika’da olduğunu söylüyorlar. Üç kıtanın ortasında olan Türkiye, geleceğin Asya’da ve Afrika’da olmasından dolayı batılı dostlarımız ve müttefiklerimiz için de çok önemlidir. Bütün enerji kavşakları, potansiyel vaat eden ülkeler, dünya nüfusunun üçte ikisi ve enerji kaynaklarının büyük kısmı Asya’da ve Afrika’dadır. Bu anlamda batılı dostlarımız başta olmak üzere, bütün dünyanın ilgi alanı Asya’ya ve Afrika’ya yönelmiş durumdadır. Asya’dan yeni devler çıkarken Afrika’dan yeni kaynaklar ve yeni imkanlar doğmaktadır. Bir de en önemlisi Asya ve Afrika refaha ve idealizme aç milyarlarca insan barındırmaktadır. Bu anlamda biz Afrika açılımı ile bu başlangıcı yapmış oluyoruz. Önümüzdeki dönemde inşallah Asya’ya yönelik bir proje ile sizlerin karşınızda olmaya çalışacağız.
Burada bir şeyin de müjdesini vermek istiyorum, Sayın KONARE’nin de Türkiye’ye ilk teşrif ettiği andan itibaren bu anlamda bir talebi vardı, bizim şu anda bünyemizde bulunan Afrika Çalışma Grubu’nun, yine TASAM’ın hiyerarşik bütünlüğünü bozmadan Afrika Araştırmaları Enstitüsü olarak yapılandırılmasında da bir prensip kararı almış bulunuyoruz. Bunu zaman içerisinde hep birlikte ve desteklerinizle Afrika üzerine daha detaylı ve önemli çalışmalar yapacak bir hıza kavuşturacağız. İnşallah 2. Uluslararası Türk Afrika Kongresi’ni de Aralık 2006’da yine İstanbul’da yapmayı planlıyoruz.
Geleceğin Asya’da ve Afrika’da olduğu bir dönemde bizim rolümüz nedir? Asya ve Afrika’dan daha fazla pay alabilmek mi? Sadece maddi menfaatler mi? Yoksa acı tecrübelerini Asya ve Afrika ile, ki toprağımızın önemli bir kısmı Asya’dadır, birlikte yaşadığımız acıların ve kötülüklerin tazelenmesi olarak mı anlıyoruz? Hayır. Biz, medeniyetimizin en temel öğesi olan ikinci bir dünyanın olduğu inancı ile hareket eden, bu anlamda hayatını şekillendiren, bu anlamda dünyayı kullanan, teknolojisini buna göre geliştiren bir medeniyetin mensupları olarak kardeşlik ve dostluk içerisinde birbirimizi suiistimal etmeden karşılıklı menfaatler çerçevesinde işbirliği yapmamız gerekmektedir.
İfadelerimi son bir söz ile bitirmek istiyorum. Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti biliyorsunuz yedi cephede savaşmıştır. Savaş esnasında devlete baş kaldıran bazı unsurlara İstanbul’dan gönderilen temsilcilere, oralarda ileri gelenler şöyle bir şey söylemişlerdi; Güç ve adalet sizdeydi, biz bunun için sizin peşinizdeydik. Fakat güç ve adaletiniz zayıfladığı için (Bu onların o günkü konumlarına göre bir yorumdur, onları haklı çıkartmaz) biz sizin peşinizden ayrıldık. Bugün dünyanın egemen güçleri açısından da aynı şeylerin söylenmeye başlanmış olmasını da ayrıca düşünmemiz gerekiyor. Güç ve adaletin zayıfladığı bir dönemde belirli bir medeniyet perspektifine sahip insanların tekrar güç ve medeniyeti doğru ellerde toplaması ve bu yönde gayret etmesi gerekir diye düşünüyorum.
Afrika ile ilişkilerimize bir kongre ile katkıda bulunmaya gayret ettik. Yaklaşık 60 ülkeden ve 850 milyon nüfuslu koskoca bir kıtadan oluşan bu coğrafya ile ilgili Türkiye’mizin siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel, üniversiteler arası işbirlikleri, sportif etkinlikler, kültür merkezleri gibi bir çok noktada işbirliğinin derinleştirilmesi ve kalıcı hale getirilmesi gerekiyor. Biz de buna kendi çerçevemiz içerisinde katkıda bulunmaya devam edeceğiz.
Biz bu tür kamuoyuna açık organizasyonlarda bir takım hususları hatırlatmayı ve uyarılarda bulunmayı toplumsal bir görev olarak kabul ediyoruz. Önceki toplantılardakileri tekrarlamak istemiyorum, çünkü çok vaktinizi almak istemiyorum. Fakat bu toplantı vesilesi ile ilgili ülkemize ve ülkemizin yönetimine hatırlatmak istediğimiz iki konu var. Bu konular belki onların da gündemindedir, fakat bizler görevimizi yapma adına onlara hatırlatmak isteriz. Bir tanesi dünyadaki ekolojik ve stratejik değişikliklere bağlı olarak klasik enerji kaynaklarındaki arzın ve ulaşımın aksaklıklarındaki belirsizlikler nedeniyle alternatif enerji kaynaklarıyla ilgili acilen bir şeyler yapılması gerektiğini düşünmekteyiz. İkincisi ise, bütün dünyada değişen güvenlik konseptine bağlı olarak ülkemizin hem iç, hem de dış konseptiyle ilgili yeni tezlerin tartışılması, tartışılıyorsa daha da olgunlaştırılması gerektiği inancındayız. Çünkü öyle bir noktaya geldik ki, bütün ülkeler kendi içine kapanmaya başladı ve en küçük şeyler bile ulusal güvenlik ile bağımlı hale geldi. Böylesine hassas bir noktaya geldik. Bu anlamda güvenlik konseptlerimizi de gözden geçirmek gerekiyor.
Ben tekrar teşrifinizden ötürü en içten teşekkürlerimi arz ediyor, dinlediğiniz için teşekkür ediyorum.
Sağ olun, var olun, efendim...