La deuxième réunion préparatoire du Forum Turco –Africain des Organisations Non Gouvernementales qui aura lieu à Istanbul du 14 au 16 Août s’est tenue le mardi, 5 Août à l’Hôtel Eresin. Une partie importante des ONG qui représenteront la partie turque du Forum ont pris part à cette réunion à laquelle ont participé comme orateurs Süleyman Şensoy, le Président de la TASAM (Organisation du Centre des Recherches Stratégiques Turco-Asiatiques); l’Ambassadeur Kenan Tepedelen, le Coordinateur des Affaires Africaines du Ministère des Affaires Etrangères de la République de Turquie; Mustafa Altıntaş, le Sous-préfet d’Istanbul ; Murat Bilhan, ambassadeur retraité et le Vice-président de la TASAM et Dr. Engin Selçuk, le Directeur de la TASAM.
Süleyman Şensoy, le Président de la TASAM, après avoir résumé les activités de la TASAM dans le domaine d’Afrique depuis 2004, a abordé l’importance du ‘’Sommet de Coopération Turco-Africaine’’ qui sera organisé par le Ministère des Affaires Etrangères de la République de Turquie’’ et du Forum Turco – Africain des ONG organisé par la TASAM avant le Sommet. Murat Bilhan, ambassadeur retraité et le Vice-président de la TASAM. a abordé à l’ouverture Africaine dans la perspective de la politique étrangère multidimensionnelle de la Turquie tandis que Dr. Engin Selçuk, le Directeur de la TASAM, a attiré l’attention sur l’importance des modes de relations horizontales que les ONG turques établiront avec les ONG africains sur l’axe de la notion de ‘’société civile supranationale‘’
L’Ambassadeur Kenan Tepedelen, le Coordinateur des Affaires Africaines du Ministère des Affaires Etrangères de la République de Turquie a souligné dans son discours les contributions éventuelles à la politique extérieure de notre pays, apportées par le ‘’Sommet de Coopération Turco-Africaine’’ qui sera organisé par le Ministère des Affaires Etrangères et par le mode de relations à entreprendre avec les ONG dans ce cadre.
Les représentants de plusieurs organisations non gouvernementales ont exprimé leurs attentes et leurs demandes durant les débats qui ont eu lieu après les discours.
Les participants :
Direction Générale de Promotion du Ministère de la Culture de la R.T. (Menderes Velioğlu) ;
Présidence du Bureau des Associations du Ministère de l’Intérieur (Selami Sazil – Chef de Bureau, Erkut Çelik-Chef de Bureau) ;
Directrice de la Fondation d’Entraide Sociale de la Préfecture d’Istanbul (Huriser Aşıcı) ;
Fondation d’Education et de Santé des Ciments Nuh (Atalay Şahinoğlu, Président) ;
Comité Nationale Turque de l’UNICEF (Alanor Oyalı) ;
Association d’Entraide et de Solidarité Cansuyu (Lütfi Kibiroğlu) ;
Il n’y a personne ? (Davut Koçak, Sümeyye Ensari) ;
Association des Consommateurs (Engin Başaran) ;
Groupe des Architectes et des Ingénieurs (Yusuf Aksu) ;
Fondation de la Santé Maternelle et Infantile (Zühal Ramazanoğulları et Şenay Mollaoğulları) ;
Le Croissant Vert (Pr. Dr. Cahit Babuna) ;
Fondation des journalises et des Ecrivains (Cengiz Şimşek) ;
Fondation de l’Asile des Vieillards (Pr. Dr. Yakut Irmak Özden) ;
DEIK (Mustafa Oğuz) ;
Chambre de Commerce d’Istanbul (Tezer Palacıoğlu, Alper Ersan) ;
Agence Istanbul Centre Culturel Européen en 2010 (Özgül Özkan Yavuz) ;
TÜBITAK MAM (Dr. Mehmet Demirel – Vice-président) ;
Association de la Santé Féminine et le Sport (Yeşim Minnetoğlu) ;
Union des Mairies du Bosphore et de Marmara (Osman Erol INCE, assistant du Centre de l’UE et des Relations Internationales ; Iskender GÜNEŞ, Centre de l’UE et des Relations Internationales) ;
Union des Médecins Terrestres (Dr. Kerem Kınık) ;
Association d’Education, Culture et de Solidarité Caspiennes (Ayla Kerimoğlu, Hale Keleş) ;
Association de Phare Marine (Mustafa Tutkun) ;
Centre des Travaux et des Applications Africains de l’Université Kadir Has (Me de Conf. Dr. Sedat Aybar) ;
AKUT (Ayşe Övür) ;
Association du Développement de la Vie Sociale Culturelle (Zafer Kıraç) ;
Union des ONG du Monde Islamique (Cihangir Işbilir) ;
Fondation Politique (Dr. Fahri Solak) ;
“Türkiye Afrika İlişkilerinde Tarihi Dönemeç”
Türk Afrika Sivil Toplum Kuruluşları Forumu, TASAM (Türk Asya Stratejik Araştırmalar merkezi) tarafından, 14–15 Ağustos 2008 tarihleri arasında İstanbul, Cevahir Kongre Merkezinde gerçekleştiriliyor. Foruma, 44 Afrika ülkesinden toplam 100 Sivil Toplum Kuruluşu, uluslar arası kuruluşlardan çok sayıda gözlemci ve Afrika’nın önde gelen basın kuruluşlarının temsilcileri katılacak.
TASAM Başkanı Süleyman Şensoy; demokratikleşmenin önemli bir unsuru olan Sivil Toplum Kuruluşlarının sayısının, Afrika kıtasında da gün geçtikçe artmakta olduğunu; bu kuruluşların Afrika’nın kalkınmasında ve küresel entegrasyonunda önemli roller üstlendiğini belirtti. Şensoy’a göre: “Türkiye’nin Afrika ülkeleriyle coğrafi açıdan olduğu kadar duygusal açıdan da yakınlığı bulunmaktadır. Tarih boyunca Afrika’yla olan yakın ilişkilerimizi, günümüz dünyasının ihtiyaçlarına cevap verebilecek, karşılıklı kazanımlara dayalı, dostane ilişkiler çerçevesinde güçlendirilmesi gerekmektedir.” Bu açıdan Sivil Toplum Kuruluşlarına çok büyük görevler düştüğünü belirten Şensoy, TASAM tarafından düzenlenecek forumun, Afrika’da aktif olarak faaliyet gösteren Sivil Toplum Kuruluşlarıyla, Türkiye’nin önde gelen Sivil Toplum Kuruluşlarını aynı çatı altında toplayarak, gerçekleştirilebilecek ortak projelerin çıkış noktası olabileceğini belirtti.
Forumun proje koordinatörlüğünü yürüten, TASAM Afrika Enstitüsü Direktör Yardımcısı Ufuk Tepebaş, “Birleşmiş Milletlerin Milenyum Deklarasyonu’nda ve BM Genel Kurulu’nun 57. Olağan Oturumu’nda Milenyum Kalkınma Hedefleri’ne ulaşılmasında STK’ların önemini vurgulamaktadır. Bu kapsamda, Türkiye’nin ve Afrika’nın önde gelen STK temsilcilerinin katılacağı toplantılarda, sahip olunan bilgi ve tecrübelerin paylaşımı ile ortak işbirliği alanlarının belirlenmesi, günümüze ve geleceğe yönelik yapıcı diyalogların geliştirilmesi mümkün olacaktır.” dedi.
TASAM Ankara Temsilcisi Emekli Büyükelçi Doç. Dr. Ali Engin Oba Forumun hedeflerini şu şekilde özetledi: “Türkiye- Afrika Sivil Toplum Kuruluşları Forumu ile Türkiye’nin ve Afrika’nın önde gelen kuruluşları arasında işbirliği alanlarının belirlenmesi ve STK’lar arasında geniş eksenli bir işbirliği platformunun oluşturulmasını hedefliyoruz. Bu kapsamda, Afrika’ya ilişkin hazırlanacak geniş kapsamlı projelerin daha somut sonuçlar vermesi açısından, kıtanın daha yakından tanınmasını, ayrıca bölgesel ilişkilerin gelişimine katkıda bulunacak ve mevcut sorunları azaltacak nitelikte projelerin üretilmesi ve uygulamaya konulmasını ayrıca amaçlıyoruz.”
Forumun amacı Türkiye’nin ve Afrika’nın önde gelen kuruluşları arasında işbirliği alanlarının belirlenmesi ve STK’lar arasında geniş eksenli bir işbirliği platformunun oluşturulması. Forumda ekonomi ve kalkınma, uluslararası ilişkiler, eğitim, sağlık, medya ve iletişim, kültür ve turizm gibi başlıca konular ele alınacak. Forum genel değerlendirme ve STK’lar arasında ortak protokolün imzalanmasıyla sona erecek.
Kıtalar Arası İşbirliği
Forumun birinci günü “Ekonomi ve Kalkınma”, “Sektörel İşbirliği İmkanları: Eğitim, Sağlık, Kültür ve Çevre”, “İşbirliği İmkanları ve Sivil Toplum Diyalogu”, “Uluslararası Konjonktürde Afrika’nın Pozisyonu ve STK’ların Rolü” konu başlıklarında toplam dört oturum gerçekleştirilecek. Forumun ikinci gününde de aynı konu başlıkları ele alınacak ve tüm STK’ların katılımda bulunabileceği dört ayrı çalıştay düzenlenecek.
Forumda, Nijerya ECOWAS Genel sekreteri Ugoh Sunny “Yerel Entegrasyonda ECOWAS’ın Deneyimleri ve Yerel Entegrasyon için Beklentiler”; Birleşmiş Millteler Yerel Koordinatör ve UNDP Temsilcisi Mahmood A. Ayub “Milenyum Kalkınma Hedefleri ve Afrika”; Senegal UNECA Yönetici Sekreteri Makha Dado Sarr “Afrika’nın Bölgesel Entegrasyonunda STK’ların Rolü ve Dış Ortaklık”; TİM Afrika Çalışmaları Koordinatörü Yalın Alpay “Türkiye’nin Afrika’ya Yönelik Ekonomik Açılım Planı” başlıklı bildiriler sunacaklar. Kenya Afrika Barış Forumu Program Direktörü Edwin Mang’eni Barasa “Çatışma Çözümü ve Barış İnşasında Sivil toplumun Rolü”; Fas CAFRAD Genel Direktörü r. Simon Mamosi Lelo “Kamu Politikası ve Liderlikte Kapasitenin Artırılması: Afrikalı Ülkeler için Yöneticilik Kapasitesinin Geliştirilmesi Programında İşbirliği”, Kenya ANEW Koordinatörü Jamillah Mwanjisi “ Milenyum Kalkınma Hedefleri: Liderlerimiz Ne Yapmalı?” konularını ele alacak. Foruma, 44 Afrika ülkesinden toplam 100 Sivil Toplum Kuruluşu ve Afrika’nın önde gelen basın kuruluşlarının temsilcileri katılacak.
Afrika ve Türk Halkları Arasında Sivil Etkileşim
Tasam Başkanı Şensoy, forum kapsamında bugüne kadar farklı kesimler ile hazırlık toplantıları düzenlediklerini belirtti. Şensoy: “Bunlardan biri uluslararası ilişkilerde ortak projelerin üretilmesi ve yürütülmesi konusunda T.C Dışişleri Bakanlığı, Afrika ülkelerinin Türkiye Büyükelçileri ve Afrika Grubu misyon şeflerinin katılımıyla 24 Temmuz 2008 tarihinde Ankara’da gerçekleştirdik. Bir diğer toplantıyı ise Türkiye’de önde gelen Sivil Toplum Kuruluşlarının katılımıyla 5 Ağustos 2008 tarihinde İstanbul’da düzenledik. 12 Ağustos 2008 tarihinde ise Türkiye’nin önde gelen medya kuruluşları ile bir hazırlık toplantısı düzenleyeceğiz. Toplantılar ile elde ettiğimiz bilgi yoğunluğunun tüm enerjisini Foruma yansıtmayı ve bu sayede tüm katılımcılar açısından verimli bir ortam yaratmayı umuyoruz…” dedi.
Şensoy; 18- 21 Ağustos 2008 tarihlerinde Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenecek "Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi" öncesi gerçekleştirilecek bu forum ile zirve hedeflerine uygun olarak Afrika ve Türk halkları arasında sivil etkinliklerin artırılmasına ilişkin sorunların ele alınacağı ve çözüm yollarının aranacağı geniş eksenli bir işbirliği platformunun oluşturulmasından dolayı mutluluk duyduklarını bildirdi.
TÜRKİYE - AFRİKA STK FORUMU İSTANBUL DEKLARASYONU
1- Türkiye-Afrika Sivil Toplum Kuruluşları Forumu, 14-16 Ağustos 2008 tarihlerinde İstanbul’da icra edilmiş, son derece yapıcı ve samimi bir ortam içinde cereyan etmiştir.
Toplantı, TASAM (Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi) tarafından düzenlenmiş ve “iş birliği ile kalkınma” ana teması üzerine odaklanılmıştır. Toplantıya Afrika ülkelerinden doksan sivil toplum kuruluşu (STK), Afrika Birliği, medya , uzman kişiler ile Türkiye’den seksen beş STK katılmışlardır.
Bu çerçevede, ekonomi ve kalkınma, ticaret, eğitim ve sağlık, demokrasi, insan hakları ve yönetişim, turizm ve çevre, bilim ve teknoloji, enerji, gençlik ve aile, Afrika’nın uluslararası konumu ile “kıta”da barış ve istikrarın sağlanması üzerinde durulmuş, bu hususlarda Türk STK’ları ile Afrikalı STK’lar arasında gerçekleştirilebilecek iş birliği alanları üzerinde görüş teatisinde bulunulmuştur.
2- “Forum” sırasında, Türk ve Afrikalı STK’lar, Afrika’nın her alanda kalkınmasına yönelik birlikte çalışma kararı almışlardır. Bu kararın, 18 - 21 Ağustos 2008 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleşecek Türkiye - Afrika İş Birliği Zirvesi’ne katılacak devlet ve hükümet başkanlarının da dikkatlerine sunulması ve ilgili kamu otoritelerinin bu sürece olan desteğinin hayati öneminin vurgulanması oy birliği ile benimsenmiştir.
3- “Forum”da, Türk ve Afrikalı STK’ların etkin bir iş birliğini gerçekleştirmeleri için ortak bir eylem planını da tespit etmeleri gerektiği ortaya çıkmıştır. Bu eylem planı her şeyden evvel, Türk ve Afrikalı STK’lar arasında yeterli ve etkili düzeyde bir iletişim ağının kurulmasını öngörmektedir. Bu nedenle, “insani ve kalkınma yardımları”, “yoksullukla mücadele”, “altyapı”, “eğitim”, “kültür ve gençlik”, “kadın ve aile etkinlikleri”, “sağlık”, “su ve gıda güvenliği”, “çevre”, “bilim ve teknoloji”, “insan hakları” ve “iyi yönetişim”, “barış ve güvenlik konularını” içeren “çalışma grupları”nın oluşturulması kararlaştırılmıştır. Bu çalışma gruplarının iki yılda bir toplanarak tespit edecekleri eylem programları çerçevesinde, gerçekleştirilen etkinlikleri denetlemeleri, yapılması gerekenleri planlamaları, Türk ve Afrikalı STK’lar arasındaki iş birliğinin sağlanması suretiyle mümkün olabilecektir.
4- Türk ve Afrika STK Forumu bünyesinde bir Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Kalkınma ve İş Birliği Platformu (USTKİP) kurulması da kararlaştırılmıştır. Böylelikle, Afrikalı STK’lar bilgi ve deneyimlerini USTKİP çatısı altında birleştirerek hem iletişim hem de iş birliği imkanlarını etkinleştirmiş olacaklardır. Platformun iletişim ağı olarak Türkçe ve Afrika Birliği resmi dillerinde www.ustkip.org adresinden yayın yapacak bir internet portalı kurulması konusunda mutabakata varılmıştır.
5- Türk STK’ları acil durumlar ile Afrika’nın kalkınması ve sanayileşmesine dair tüm konularda gerekli desteği ve yardımı sağlamaya hazırdırlar. Uluslararası suç ve terörizm gibi yükselen tehditler ve riskler üzerinde karşılıklı iş birliği yapılması Afrikalı STK’lar tarafından “forum” esnasında önerilmiş olup bu konuda görüş birliğine varılmıştır.
6- Türk STK’larının programlı, etkin bir stratejiye dayalı çalışmalarını yukarıda zikredilen “çalışma grupları” aracılığı ile Afrika’da artırmaları, Afrikalı benzer örgütlerle iş birliğinde bulunmaları, Afrika’nın sorunlarının çözümüne yardımcı olacak ve bu şekilde “kıta”da barış ve istikrarın yerleşmesine de katkıda bulunulacaktır. Ayrıca, Türk STK’larının Afrika’ya ilgileri, Türkiye’nin Afrika ülkeleri ile olan her alandaki ilişkilerine olumlu etkide de bulunacaktır.
16 Ağustos 2008, İstanbul
İstanbul Deklarasyonu için Tıklayınız ( TR - PDF )